De gekste vraag die een sollicitant kan krijgen tijdens een sollicitatiegesprek is: ‘Waarom kun je goed met mensen omgaan? Waarom of hoe krijg je mensen mee?’
Als de vraag beantwoord wordt met: ‘Het is iets natuurlijks.’ of ‘Ik ben gewoon mezelf.’, dan kan diegene die aan de andere kant van de tafel zit, dat niet accepteren. Ze denken namelijk: ‘Waarom lukt dat mij niet als ik mezelf ben. Dus het klopt niet wat hij of zij zegt.’ Vervolgens verwachten ze een toverformule te horen. Of ze zijn ervan overtuigd dat er trucjes en manipulerende tactieken gebruikt moeten worden. Ze denken dat ze hetzelfde kunnen bereiken simpelweg door het gedrag na te doen. Dergelijke vragen worden niet gesteld vanwege interesse in de medemens, maar omdat ze een bepaald doel willen bereiken via mensen. Zou jij willen omgaan met iemand die jou wil gebruiken voor zijn eigen belang? Het antwoord is toch hartstikke duidelijk?
Ze begrijpen ook niet dat zo’n vraag erg onnozel is. Die staat gelijk aan een vraag zoals: ‘Waarom kun je goed zingen?’ ‘Waarom kun je goed koken?’ ‘Waarom kun je goed sporten?’ Zulke vragen stel je toch ook niet aan anderen? Je constateert het feit en neemt aan dat iemand talent heeft voor datgene. Desnoods wordt er een podium geboden voor dat talent. Andersom neem je ook gewoon aan dat je zelf niet over bepaalde talenten beschikt. Waarom is het dan zo lastig te begrijpen en aan te nemen dat sommigen nu eenmaal talent hebben voor het onderhouden van relaties, of dat er groepen mensen zijn die hen willen volgen uit vrije wil? En dat die gave niet voor iedereen is weggelegd? Een schrijftalent hoeft toch ook niet steeds verbaal te overtuigen waarom hij goed kan schrijven? Hij schrijft gewoon. Als er mensen zijn die zijn schrijfwerk willen volgen, dan heeft hij zijn talent bewezen. Wat heeft het voor zin om de vraag te stellen: “Waarom kun je schrijven?” Die vraag hoeft niet door de schrijver beantwoord te worden. De volgers of lezers laten al zien met hun gedrag, houding of actie wat ze ervan vinden.
Zonder uitgebreide uitleg, weten we dat bepaalde menselijke eigenschappen noodzakelijk zijn voor het uitoefenen van onze beroepen. Bij gebrek daaraan kunnen we ongeschikt bevonden voor het werk dat we doen. Een voorbeeld hiervan is de leidinggevende positie. Bijna alle leidinggevenden kunnen niet zonder macht functioneren. De anderen volgen hen niet uit vrije wil, maar omdat ze bang zijn om hun baan of salaris te verliezen. Om te testen of een persoon een ‘geboren leider’ is, kunnen de managers of ‘leiders’ eerst een positie aannemen zonder machtsbevoegdheid, of in ieder geval geen bevoegdheid hebben om anderen te ‘beoordelen’ op hun functioneren. Vervolgens kunnen ze kijken of ze mensen in beweging kunnen krijgen voor iets wat moet gebeuren. Met dit experiment komt de waarheid dan meteen boven water.
Ik denk dat het ontstaan van slavernij erg goed in verband gebracht kan worden met hoe de westerse wereld naar leiderschap kijkt. 'Leiders' bewapenen zich met machtsbevoegdheid en voelen zich (onbewust) verheven boven anderen. Ze kijken neer op iedereen die in hun ogen minder is. De ondergeschikten moeten luisteren en de bevelen opvolgen, anders worden ze gestraft. Er wordt geheerst, oftewel leiding gegeven, met veel angst. Het bezit van geweren en betaalde mankrachten gaven de slaveneigenaar macht. Wat zijn de slaveneigenaren zonder geweer? Een bepaalde scheve verhouding is natuurlijk ook ontstaan door het tamme karakter van de ‘slaven’, die anders waren dan de Europeanen. Ze hadden geen behoefte om een ander volk of hun medemensen te onderdrukken. Wereldwijd is bekend dat de Europeanen ook min of meer de oorspronkelijke bewoners verdrongen hebben in Amerika, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Gelijkwaardige relaties bestaan niet in de ogen van Europeanen. Hiërarchie is de enige wat de ‘leiders’ kennen.
Bovenstaande draagt ook bij aan de ontwikkeling in moderne maatschappij. Een afgestudeerde die nog weinig (levens)ervaring heeft opgedaan, of toevallig een bestuursfunctie heeft bekleed ergens, krijgt gelijk een leidinggevende positie. Vanwege een mooie start kan zo'n persoon de maatschappelijke ladder snel beklimmen. Dit alles hebben ze kunnen doen met de aan hen gegeven machtspositie. De anderen volgen hen vanwege hun macht, niet vanwege wat ze zelf hebben laten zien als leider. De intrinsieke motivatie om hen te volgen, ontbreekt. Daarom verdwijnt hun naam vaak van de radar wanneer ze niet meer in een bepaalde positie zitten. Die mensen kunnen meestal niet op ‘gewone’ manier met anderen omgaan. Ze zijn namelijk gewend op een bepaalde hoogte te staan en vanaf die hoogte naar beneden te kijken. Zij doen van alles, maar mensen begrijpen? Dat is het lastigste wat er is. Macht is hun schild, in hun relatie met anderen.
Helaas veranderen de tijden. De hiërarchie en macht die leidinggevenden veilig beschermd hebben in hun positie, houdt geen stand door het zelf geïntroduceerde concept: democratie. De ‘leiders’ weten niet hoe ze leiding moeten geven wanneer iedereen gelijkwaardig moet zijn. We bouwen een nep democratisch systeem. Daar krijgen we zwakke ‘leiders’ en rebelse ‘volgers’ erbij, wat gelijkwaardige relaties absoluut onmogelijk maakt. Als we niet oppassen, stort het hele systeem in. De hoofdoorzaak hiervan is dat de ‘leiders’ niet meer weten hoe leiding te geven, sinds ze geen macht meer mogen gebruiken. Ze kunnen immers geen slavernij meer bedrijven zonder geweer. Omgaan met mensen vereist andere vaardigheden dan omgaan met slaven.
Goed omgaan met mensen wordt door sommigen gezien als het gebruik van doelgerichte manipulaties. Voor anderen is het echter een natuurlijke gave die niet uit te leggen valt. Zou een persoon die goed kan zingen weten waarom hij of zij dat kan? Die persoon gaat daar niet eens over nadenken. Voor hem of haar is het iets wat er gewoon bij hoort. De vraagsteller krijgt niet het antwoord dat zijn of haar gedachten bevestigt, omdat hij in een verkeerde denkrichting zit. Die associeert mensen met doel of middel. Terwijl mensen gewoon mensen zijn. Er is geen verschil tussen mensen. De slaven hadden ook gezien en behandeld moeten worden als mensen.
Bovendien, wij kunnen soms niet accepteren dat wij zelf niet over bepaalde talenten beschikken. Maar dat betekent niet dat we die van anderen in twijfel moeten trekken. Er zijn nu eenmaal talenten waar jij zelf niet over beschikt, maar anderen wel. Overtuig eerst jezelf voordat je anderen vraagt jou te overtuigen dat zij iets wel kunnen.
Reactie plaatsen
Reacties