Lang leve de sociale media

Omdat ik brede interesse heb, is sociale media een mooie uitvinding voor mij. Sociale media verkleint de afstand en verbreed je horizon. Daar kan ik mensen treffen die ik normaal niet zou kennen of tegenkomen in mijn directe omgeving of dagelijks leven. Je vrienden zouden enigszins op je lijken en je familie misschien ook door de genen. Het is soms wel pijnlijk om een of andere te constateren op sociale media. Echter, je krijgt wel een realistischer beeld over wie er allemaal nog meer zijn op de wereld.

Het is altijd amuserend te lezen wat voor berichten geplaatst worden, en de reacties daarop. Uit die berichten kun je veel afleiden van de persoon die daarachter zit. In het algemeen geldt namelijk: wat je doet of vindt over een andere, zegt altijd meer over jou als persoon dan over die anderen. Ik verbaas me vaak hoe goed mensen denken te weten over van alles en nog wat. Waar halen ze de informatie vandaan? Wat in de media verteld wordt bevat namelijk nooit 100% de waarheid. Voordat een nieuws gepubliceerd wordt is dat al langs vele mensen gegaan, die iedere op zijn beurt met eigen gekleurde bril meegeschreven, -gelezen, -gepraat etc. etc. hebben. Als een gebeurtenis zich al langer afspeelt, dan is telkens de vraag wie echt de verantwoordelijke is wanneer de kwestie zich aanhoudend of opnieuw voordoet. Ik vind het daarom erg knap als men zo snel een oordeel kan vormen alsof ze alle ‘ins’ en ‘outs’ al kennen op afstand. Of zijn de vertoonde beelden op media al voldoende voor hen om de analyse te maken, conclusie te trekken en partij te trekken.

De laatste week is het nieuws over Israëlisch-Palestijns conflict een veel besproken onderwerp op media. Een bericht van onze premier op twitter heeft veel negatieve reacties losgemaakt. Ik heb dat bericht een aantal keren doorgelezen. Voor mij geeft dat bericht het standpunt weer van Nederland zonder ruzies uit te lokken bij betrokken partijen. Er zitten meerdere lagen in dat boodschap. Een premier spreekt op staatsniveau. Zijn woorden hoeven niet begrepen te worden door de doorsnee burgers, als de andere staatshoofd maar de boodschap begrijpt zonder negatief geprikkeld te worden. Als wij allemaal op een bepaalde manier kunnen denken en handelen, dan zitten wij allang in het kabinet toch? De ‘tweet’ van een andere minister vult die van de premier mooi aan. Zij licht de inhoud toe. Twee ministers benaderen vanuit een andere invalshoek, maar beide met oog voor het welzijn van de burgers. Ze weten de achterliggende gedachten op een bepaald niveau en op neutrale manier te verwoorden, en complementeren elkaar als ‘yin’ en ‘yang’.

Laten wij even inzoomen op de reacties. Sommige mensen vinden dat de ‘tweet’ te eenzijdig is. Zoals ik hierboven al zei: er zitten meerdere lagen in dat boodschap. Dat het als eenzijdig wordt geïnterpreteerd kan ook aan de lezers zelf liggen. Daarnaast heb je veel reacties van mensen die aan de kant van Palestijnen staan. Ze werden ‘getriggerd’ door de beelden die zij op media zagen, of misschien wel door hun eigen ervaring of verleden. Daardoor konden ze vanuit hun emoties of eigen pijn reageren. Ik vraag me af welke ernstige gebeurtenis men meegemaakt zou moeten hebben in Nederland. Waar komen de haat en boosheid van sommige Nederlanders vandaan? Er zit iets diep in die mensen. Ze maken gebruik van elke aanleiding om die negatieve emoties tot uiting te brengen, willekeurig gericht op iedere persoon aan wie ze de schuld willen geven. Het is uiteraard laagdrempelig om af te reageren op publieke personen. Je krijgt namelijk toch geen weerwoord. Als dat zelfde gedrag toegepast wordt bij je naasten heb je het risico dat hij of zij uit je leven verdwijnt. Ik ben in ieder geval blij dat die mensen op sociale media meestal geen daadkrachtige type zijn. Anders krijgen wij hier ook binnen de kortste keren een burgeroorlog. Positieve mensen met daadkracht zullen de verantwoordelijkheid nemen en hun steentje bijdragen aan de ongewenste situaties in plaats van commentaar geven aan de zijlijn op negatieve wijze.

Bij veel reacties voel ik niet dat men het meent wanneer ze het lot van getroffen burgers aanhalen om een andere in kwaad daglicht te zetten. Volgens mij klopt hier iets niet. Want als je echt een inlevende persoon ben, dan heb je gevoel voor mensen. Het hart kent en ziet geen verschil in mensen. Daarom kan het nooit zo zijn dat je zogenaamd inlevingsvermogen hebt voor de slachtoffers maar niet voor de situatie van Israëli. Men zou niet eens aan persoonlijke aanval doen als hij kan voelen hoe onprettig dat eigenlijk is. Ik kan alleen één verklaring geven voor de haatdragende woorden tegen wie dan ook: mensen die zeggen dat ze in- of meeleven, voelen het eigenlijk niet. Niemand wilt namelijk gezien worden als een persoon die leed negeert. Daarom proberen sommigen met woorden te laten zien dat ze wel degelijk gevoel hebben. Bij velen komen de ervaren emoties door een soort projectie of identificatie met eigen ervaring of verleden. Zolang wij alleen maar kiezen voor bepaalde partij of bepaalde groep mensen, vertelt ons hart eigenlijk dat er nog veel werk aan de winkel is. Wat ook grappig is om te zien: mensen hebben het totaal niet door dat ze zichzelf aan het ontmaskeren zijn op sociale media, terwijl ze denken met woorden hun ware ik te kunnen verdoezelen.

Op de sociale media is de realiteit van de wereld zichtbaarder dan wat wij kunnen zien in het dagelijkse leven. Wat ik hierboven geschetst heb is een typisch voorbeeld van: men beweert iets maar doet anders. Deze mensen zijn vergelijkbaar met dierenliefhebbers die vlees eten, gelovigen die moord plegen of artsen die patiënten zieker maken. Vroeger roddelen mensen in gesloten kringen. Nu doen ze dat openlijk op sociale media, samen met de onbekenden. Een Engels citaat doet mij altijd denken aan roddelende mensen: ‘Great minds discuss ideas. Average minds discuss events. Small minds discuss people.’

Tot slot merk ik dat de Nederlandse taal steeds vaker op een bepaalde, negatieve manier geïnterpreteerd wordt. Hoe is eigenlijk het taalniveau van Nederlanders tegenwoordig? Omdat men graag zijn eigen mening uit wordt er veel op de spreekvaardigheid gefocust. Daarom gaan de lees- schrijf- en luistervaardigheid waarschijnlijk achteruit. Deze vier taalvaardigheden worden getoetst bij de immigranten toch? Er moet denk ik ook veel bijgeschaafd worden aan de spreekvaardigheid gezien hoe er verbaal omgegaan wordt met elkaar hier in Nederland. Ik maak me zorgen over de ontwikkeling van Nederlanders. Misschien is het een idee om iedereen hier een soort ‘inburgeringstraject’ te laten doorlopen, met de hoop het niveau van alle vier taalvaardigheden te verhogen. Als er al sprake is van interpretatieprobleem in eigen moedertaal, hoe moet het met het begrijpen van mensen die een andere taal beheersen?

Ik ben ook nieuwsgierig naar wie de naasten zijn van mensen die haat zaaien op sociale media. Stoten ze hun naasten ook af met hun uitingen of gedrag? Of wordt er onvoorwaardelijk van hen gehouden zonder te verwachten dat ze het anders moeten aanpakken? Het kan natuurlijk ook zijn dat zij erg meegaand en lief zijn in het dagelijkse leven en daarom de sociale media nodig hebben als uitlaatklep. 

Lang leve de sociale media.