Beste Sigrid,
Je hebt besloten het ontslag in te dienen. Het is een groot verlies voor Nederland. Ik heb jou gevolgd sinds je de lijsttrekker bent geworden van je partij. Ik zie je elke dag groeien en steeds meer gaan bloeien. Je hebt iets bijzonders wat mijn aandacht vasthoudt.
Op jouw manier heb je ons geprobeerd te laten zien wat leiderschap inhoudt. Als vrouw begrijp ik jou volkomen. Met jouw recente lezing kreeg je veel negatieve commentaar. Ik snap die mensen niet. Als Nederland de vrijheid van meningsuiting zo hoog in het vaandel heeft staan, waarom mag je je eigen visie niet delen? Of geldt de vrijheid alleen voor bepaalde groepen en wanneer het hen uitkomt?
We zijn soms misschien een ding vergeten: elke medaille heeft een keerzijde. Als wij zelf van de vrijheid van meningsuiting willen genieten, moeten wij de anderen dat ook gunnen. Soms is het inderdaad incasseren omdat we geen controle hebben over de mening van anderen. Ik persoonlijk zou dat recht niet teveel benadrukken. Want die soort vrijheid leidt vaak tot escalatie en maakt het bestaande probleem alleen maar erger. Vrijheid van meningsuiting heeft een negatief katalyserend effect.
In Nederland vinden wij dat we tolerant zijn. Ik zie dat weinig terug in de werkelijkheid. Waarom is het erg dat jij anders bent in je benadering, of hoe je dingen doet? Het gaat erom dat je iets voor elkaar krijgt voor het land toch? Dat ‘hoe’ kan anders zijn bij iedereen. Als je zonder koffie te drinken ook doelen kan bereiken voor het land, dan is dat jouw kwaliteit die de anderen niet bezit. Ik weet zeker dat veel politici ook niet van ‘koffie drinken’ houden, ze zeggen het alleen niet hard op en passen zich bewust of onbewust aan.
Door je lezing heb je een kamp gekregen die tegen je is. Word je daarom harder aangepakt? In mijn ogen is het oordeel van veel mensen onrechtvaardig. Je bent maar kort de minister van Buitenlandse Zaken. Is de aanval vanuit tweede kamer terecht? Hebben zij wel een totaal overzicht over wat eigenlijk de kern is van het probleem? De ‘mislukte’ evacuatie is maar het gevolg van veel problemen die al decennia spelen binnen de overheid. Die problemen zijn dermate diepgeworteld dat niemand meer durft zijn of haar vingers daaraan te branden. Wat kan een minister doen als die maar voor vier jaar ergens zit? Waarom word je verantwoordelijk gesteld voor iets waar je nog geen tijd en aandacht aan kan besteden?
Juist door wat de anderen hebben gedaan, krijg je de kans om de beste kant van jezelf te laten zien. Als mensen dat willen en kunnen zien tenminste. Je bent trouw gebleven aan hoe je als mens bent. Je neemt de verantwoordelijkheid zonder wie dan ook erbij te betrekken. Je verdedigt je niet met wat achter het scherm is gebeurd. Door alles zelf te incasseren laat je zien dat je niet voor de afrekencultuur bent. Je geeft de ‘angstige’ de garantie door alle schuld op je te nemen, en ontslag te nemen. Het is jouw passie om voor het Ministerie van Buitenlandse Zaken te werken. Maar je vindt de mensen – je ondergeschikten - dermate belangrijk dat je bereid bent je passie voor hen op te geven, met pijn in je hart. Je kiest voor hen, en niet voor jezelf. Ik ben trots dat je deze keuze hebt kunnen maken. Het is energierovend om een ondankbare functie uit te oefenen in een te ontwikkelen werkomgeving.
Op het moment dat jij de ambtenaren behoedt voor afrekencultuur, word je zelf afgerekend door de tweede kamer. Ik heb niets tegen kritisch zijn. Maar kritiek moet volgens mij altijd gepaard gaan met redelijkheid. Is het redelijk om je volledig verantwoordelijk te maken voor een gebeurtenis zoals evacuatie, die bijna niet eerder voorgekomen is in recente jaren? Is het redelijk om de schuld bij jou te leggen, die de positie minister bekleed voor maar aantal maanden? Hebben de tweede kamer leden het totale overzicht omtrent de oorzaak van mislukte evacuatie? Soms krijg ik het beeld dat sommige politici totaal geen idee hebben hoe de bedrijven en organisaties van binnen eruit zien. Misschien is dat ook beter zo. Anders is het moeilijk om stevig de debatten in te gaan. Hoe meer ze weten, hoe meer dilemma’s ze zouden krijgen. Ook al worden er inschattingsfouten gemaakt, waardoor? De ministers zijn ook afhankelijk van hun ambtenaren voor de informatievoorziening. Er is altijd sprake van gedeelde verantwoordelijkheid. Schets de ingediende motie van afkeuring niet het zwart-wit denken of gedragen bijziend bril van sommige mensen?
Vanaf de verkiezing werd er gesproken over een nieuwe bestuurscultuur. Als de nieuwe bestuurscultuur 'ministers afrekenen' betekent, of dat de tweede kamer leden de oppermacht krijgen zonder redelijkheid, dan weet ik niet of de verandering tot iets positiefs gaat leiden. In de toekomst krijgen wij dan ook de situatie zoals nu: ministers die uitvallen, weggaan of gedwongen worden om ontslag in te dienen. Wij krijgen onervarende ministers die steeds fouten moeten maken en vervolgens afgerekend worden. Wij krijgen een instabiel kabinet en dus een instabiele bestuur, die steeds opnieuw afgebroken wordt door de tweede kamer. Op een gegeven moment wilt niemand meer minister worden, of het land dienen. Mensen die zien waar de oorzaak van de problemen ligt, gaan toch niet ervoor kiezen om minister te worden en vervolgens als mikpunt te fungeren? We kunnen geen verantwoordelijkheid dragen voor iets waar wij geen invloed op hebben. Als er geen kundige en intrinsiek gemotiveerde kandidaten meer zijn die voor het land gaan, dan krijgen incapabele mensen de kans om het land te besturen; of mensen die voor het geld en de macht gaan. Want als je eenmaal een bepaalde positie bekleed hebt, hoe kort die ook mag zijn, heb je de springplank voor vervolgcarrière. Mensen die voor eigen belang gaan kunnen bikkelhard zijn. Met dat ene doel voor ogen kunnen ze iedereen, die in hun ogen obstakels zijn, uit de weg ruimen. Deze mensen zullen macht uitoefenen en angst zaaien bij hun ondergeschikten, puur voor eigen behoud. Zij zullen de wensen en behoeften van de burgers en lokale besturen negeren. Is dat het landsbestuur wat we wensen voor Nederland? Gaan wij nu alvast het politieke veld gereedmaken voor de bestuurders van de toekomst?
Je zei: een minister moet aftreden wanneer het beleid wordt afgekeurd. Echter, een beleid kan ook onvoldoende tot z’n recht komen wanneer de basis ontbreekt. Met een wankelende basis kun je in crisissituatie weinig doen. Als we in normale omstandigheden al een 6 scoren, wordt dat alleen maar een onvoldoende in noodsituatie. In ad-hoc omstandigheden is een voldoende scoren mogelijk als het al een 8 is in dagelijkse praktijk. Dat is nooit het streven geweest in Nederland. Gezien je buitenlandse ervaring weet je vast wat ik bedoel. De zesjes mentaliteit krijgen we van kinds af aan mee op school. Hoe gaan we ineens anders denken of doen in werkend leven? Het lijkt me daarom een logische gevolg dat Nederland niets anders kan dan onvoldoende acteert in crisissituaties. Naast het feit dat wij individualisten niet bepaald sterk zijn in samenwerking.
Het is tijd om het systeem te veranderen, vind je niet? Ministers kunnen alleen verantwoordelijk zijn voor het beleid, maar niet voor de problemen die veroorzaakt zijn door ontbrekende voorwaarden. Wat heeft het voor zin om iedere keer excuses aan te bieden namens de overheid? Moet de werkdruk en verantwoordelijkheid van ministers niet onder de loep genomen worden? Moeten de tweede kamer leden niet reflecteren op hun machtsgebruik? Als ministers komen jullie voor iedereen op, en moeten vooral de juiste doen. Maar wie kijkt om naar jullie? Jullie inzet wordt altijd als vanzelfsprekend gezien.
Toen je de mededeling deed over het indienen van ontslag bij de koning, zag je er zo betoverend uit. Je gezicht was zo zacht en kalm maar tegelijk vastberaden. Het gebeurt namelijk zelden dat ik zulke mooie uitstraling bij een vrouw mag zien: krachtig en liefdevol. Ik zag bijna een verlichte engelen diadeem boven je hoofd.
Ik hoop je terug te zien in een andere belangrijke positie in Nederland. Laat ons je niet voor een te lange tijd missen.
Groet,
Zi
Reactie plaatsen
Reacties