De jonge generatie in Nederland lijkt minder toekomstperspectief te hebben. Want Nederland faalt in het leggen van een stevig fundament voor hen. Wij hoeven niet ver te zoeken voor de oorzaken. Kijk maar naar de toestanden in het onderwijs en de jeugdzorg.
In de afgelopen jaren zijn diverse keren naar voren gekomen, dat er sprake is van taal- en rekenachterstand bij de kinderen en jongeren. Zoals altijd blijft alles bij woorden in Nederland. Er wordt heel veel daarover gepraat. Maar verbetering? Ho maar. Als de ingezette maatregelen of verrichte inspanningen niet hebben gewerkt, dan moet er toch een belletje gaan rinkelen? Het onderwijssysteem is niet in staat haar eigen problemen op te lossen. Ik zou verwachten dat de sector Onderwijs voorop moet lopen in de ontwikkelingen en ideeën. Hoe kunnen ze anders de leerlingen begeleiden, hen iets bijbrengen of kennis over te dragen? De kwaliteit van het onderwijs is af te leiden uit het aantal leerlingen dat voldoet aan de minimale eisen, zoals het beheersen van taal of rekenen dat niet van een minder niveau is dan de leeftijdsgenoten wereldwijd. Als wij steeds achterop raken in bepaalde standaarden, dan kan Nederland als land op den duur zijn concurrentievermogen verliezen.
Het succes of de positie van een land wordt hoofdzakelijk bepaald door de inwoners. De kwaliteit van mensen, ten alle opzichten, bepaalt of het land opwaarts of neerwaarts gaat ontwikkelen. Nederland vindt het prachtig om mensen toe te laten van een ander(e) achtergrond, cultuur of verleden. Hij weet echter het onderwijs- of zorgsysteem niet tijdig daarop aan te passen. Het is volgens mij logisch dat de systemen ook nieuwe manieren moeten vinden, om aan de veranderende behoeften tegemoet te komen. Nederland denkt heel primitief: wij zijn rijk, dus we kunnen heel veel monden extra voeden. Desnoods kunnen mensen uitkering ontvangen als zij niet aan de maatschappij kunnen en willen meedoen. Is het eten en wonen de enige wat voorzien moeten worden in het leven? Mensen zijn geen (huis)dieren. Wat voor invloed heeft een beslissing (of geen) op de Nederlanders, de samenleving, de systemen en het land? Omdat wij niet verder kijken en denken dan de neus lang is, treden er allerlei complicaties op. Alles en iedereen krijgen daar last van. Een van de gevolgen merken wij al in de ernstige jeugdcriminaliteit en -geweld. Ik ben een wereldburger, en heb zeker al veel gezien en gehoord. Maar wat zich nu afspeelt in Nederland onder de jeugd, overtreft echt alles. Aan de andere kant kan Nederland nu mooi doen waar hij goed in is, en waarschijnlijk waar hij zelf stiekem naar toe heeft gestreefd: achteraf 'repareren', handhaven en straffen. Zou een beschadigde jongere met een heftig verleden ooit nog een ‘heel’ mens kunnen worden?
Jullie zullen zeggen: ja, het is maar een kleine groep jongeren die delict pleegt. Dat klopt, We hebben nog een groep jongeren die een gefaald systeem heeft doorlopen in de jeugdhulp, naast een groep jongeren die niet verder komt in de samenleving vanwege onvoldoende functionerend onderwijssysteem. Deze drie groepen (misschien meer) maken wel deel uit van de toekomstige samenleving. Laten we ook even stilstaan bij het versterkende effect dat mensen op elkaar kunnen hebben. De toekomst van Nederland ziet niet bepaald rooskleurig uit. Het continu toelaten van massa vluchtelingen maakt alles slechts erger. Nederland moet eigenlijk al hard aan zichzelf werken, wat nooit gebeurt. Er is ook nog sprake van gebrek aan tijd, ideeën en mankrachten (door personeelstekort). Tegelijkertijd laten wij ons meezuigen door de ontwikkelingen waar wij zelf in minder mate controle over hebben, zoals de hoge instroom van asielzoekers. Wij zitten ondertussen in een zinkende schip. Als wij de prioriteiten blijven uitstellen, wordt Nederland straks een land zoals het herkomstland van de asielzoekers.
De systemen moeten aangepast worden naar de nieuwe realiteit. Het is goed om te lezen in het nieuws dat men beseft, dat de problemen in het onderwijs groter zijn dan alleen de achterblijvende basisvaardigheden. Ik las: ‘Wij moeten zo veel, dat we nergens echt goed op kunnen focussen.’ Dat klopt. Als er steeds brandjes geblust moeten worden, dan gaat die inderdaad ten koste van waar het daadwerkelijk omgaat. Ook werd er gezegd dat er veel getoetst wordt. Ik zie de relatie niet tussen ‘vaak toetsen’ en ‘verhelpen van achterstanden’. De hoeveelheid toetsen met negatieve uitkomst zegt toch genoeg over de manier van lesgeven, de kwaliteit van de leerkrachten, het functioneren van het management of een schoolomgeving? Waarvoor blijft men toetsen terwijl er aan de andere knoppen gedraaid moeten worden?
Door het onderwijssysteem in Nederland leren de leerlingen weinig die nodig is, of wat ze telkens kunnen gebruiken later. Er is een verschil tussen leren door te 'stampen' voor de toetsen en examen, en leren door de lesstof volledig tot je te nemen, uit interesse. Het doel moet nooit het behalen van een diploma of het halen van een toets zijn. Kinderen en jongeren moeten de intrinsieke motivatie krijgen om iets te kennen en kunnen. Het aanpassen van toets vormen werkt ook niet. Recentelijk heb ik toevallig ook een openboek toets gehad. Ik ging zelf eerst de hoofdstukken doornemen voordat ik de toets maakte. Er waren ook studenten die tijdens het maken van toets pas de antwoorden op zochten. Deze manier van doen is ook wat gangbaar is in de laatste decennia onder de jeugd. Parate kennis hebben de jongere generaties niet meer. Ze zijn gewend pas iets op te zoeken wanneer ze die nodig hebben. Langzamerhand gaan bepaalde functies in de hersens achteruit. Korte termijn geheugen wordt versterkt maar lange termijn geheugen wordt steeds minder geactiveerd. Daarnaast kan een bepaalde soort analytisch vermogen onbenut blijven die nodig is voor het zien van een groot geheel. Ik ben geen arts of wetenschapper. Mijn vermoeden is dat deze zelfs de ontwikkeling van dementie of Alzheimer kan stimuleren op jonge leeftijd.
Hoe kan het probleem van taal- en rekenachterstand opgelost worden? Als wij kijken naar de functies van hersens, maken taal en rekenen het meest gebruik van de linkerhersenhelft. Terwijl kinderen geboren worden met een dominante rechterhersenhelft. Naast de natuurlijke ontwikkeling die ieder kind op eigen tempo doorloopt, is het de taak van het onderwijssysteem om een evenwichtige ontwikkeling te stimuleren en te bevorderen. Dit betekent dat de schoolomgeving en leerkrachten, in staat moeten zijn de nodige vertaalslag te maken; Zodat de kinderen met hun beter ontwikkelde rechterhersenhelft de brug kunnen slaan naar de functies in hun linkerhersenhelft, waar de taal- en rekenvaardigheden van afhankelijk zijn. Een tip van mij: het introduceren van gedigitaliseerd onderwijs voordat de beide hersenhelften voldoende ver ontwikkeld zijn, helpt de basisvaardigheden niet te verbeteren.
Ik heb persoonlijk heel veel gehad aan de door mij gevolgd onderwijs in Hong Kong. De schoolloopbaan in Nederland heb ik zelden als nuttig of plezierig ervaren. Dit vanwege het feit dat het Nederlandse onderwijssysteem vol met blinde vlekken zit. Volgens mij realiseert het systeem niet wat voor impact hij heeft voor het land, en de toekomstige samenleving. We kunnen uiteraard altijd met onze vinger wijzen en de anderen verwijten voor het niet nemen van verantwoordelijkheid. Verwacht het onderwijs soms ook dat de jeugd zijn eigen verantwoordelijkheid neemt, terwijl hij een afhankelijke positie heeft ten opzichte van de school, voor zijn (cognitieve) ontwikkeling en toekomst?
Reactie plaatsen
Reacties