Ik was aangenaam verrast door het besluit van de Eerste Kamer om meer tijd te nemen voor de behandeling van de wet die de definitieve sluiting van de gaskraan in Groningen regelt. Het voelde als een teken van onafhankelijkheid van de Eerste Kamer, mogelijk beïnvloed door de verschillende politieke samenstelling in de eerste en tweede kamer.
Ik persoonlijk ben geen voorstander van de Eerste Kamer die constant wetgeving van de Tweede Kamer dwarsboomt. Dit kan de zwakte van een democratisch systeem blootleggen, vooral wanneer snelle actie nodig is voor een urgent probleem. In dit specifieke geval ben ik echter blij dat de Eerste Kamer een moment neemt om de zaak te overdenken. De aangedragen argumenten, met name de kwestie van de leveringszekerheid van gas gezien de geopolitieke situatie, vind ik erg relevant. En, hoe lang zal het duren voordat Nederland volledig zonder gas kan, en mogelijk Europa? Als gewone burger vond ik het al vreemd dat de sluiting van het gasveld bijna unaniem werd aangenomen door de Tweede Kamer. Wellicht werden de Kamerleden en anderen destijds te veel meegesleept door emoties.
Het is begrijpelijk dat individuele beslissingen soms vanuit emotie worden genomen, aangezien de consequenties dan alleen door die persoon gedragen worden. Echter, bij de sluiting van een gasveld beïnvloed je het lot van alle Nederlanders en mogelijk zelfs meer mensen in noodsituaties. Het vastleggen van een wet maakt deze beslissing onomkeerbaar. Eerlijk gezegd zie ik momenteel niet de noodzaak hiervan in.
Ik bedoel niet dat de Groningers moeten lijden. Het is toch ook mogelijk om te stoppen met gaswinning zonder de putten permanent af te sluiten met beton? Zelfs als de wet wordt aangenomen. In mijn optiek zijn alleen maatregelen nodig om mogelijke nieuwe aardbevingen te voorkomen. Zolang er geen gas wordt gewonnen, is er geen nieuw gevaar voor de Groningers. Bovendien hoeven we het gasveld niet opnieuw te activeren als we snel van het gas af kunnen.
Het kabinet is sinds 2018 begonnen met het afbouwen van gaswinning. Per 1 oktober 2023 is de gaswinning in Groningen gestopt. Het uitgangspunt is nu geen gaswinning meer. Als we ons aan deze afspraak houden, zou de sluiting van het gasveld zonder het storten van beton mogelijk moeten zijn. Voor de Groningers zou het geruststellend zijn als ze zouden weten wat de definitie is van een 'nood- of bijzondere situatie', en wanneer de productie weer kan worden hervat. Op basis daarvan kunnen ze hun eigen beslissingen nemen. Er komt waarschijnlijk een moment waarop het beroep doen op ons eigen gasveld nodig is. Nederland is, naast Rusland, het enige land in Europa dat over zo'n groot aardgasveld beschikt. Het lijkt mij onverantwoordelijk om de schaarste niet onder ogen te zien. Er staat veel op het spel voor Nederland en mogelijk ook voor Europa, wat verder gaat dan alleen een groep Groningers die hebben geleden onder aardbevingsschade. Uit solidariteit met andere Europese landen en hun burgers moeten we die optie ook openhouden. De gaslevering vervult immers nog steeds de basisbehoeften van mensen, zoals koken en verwarmen.
Wat het kabinet zou kunnen doen, is een garantie geven tot een bepaalde grens. Op basis van de toegekende schadevergoeding kunnen de bewoners keuzes maken. Sommigen zullen ervoor kiezen om te blijven wonen, uit gehechtheid aan hun woonplaats en bezittingen. Zij nemen dan het risico dat een 'nood- of bijzondere situatie' zich niet zal voordoen zolang ze daar blijven wonen. Anderen zullen ervoor kiezen om te verhuizen naar een gebied in Nederland waar ze geen last zullen hebben van gaswinning. Zij kiezen voor zekerheid en een veilige toekomst. Het is belangrijk dat de Groningers het belang begrijpen van het openhouden van gasvelden. Dat moet kunnen als zij niet alleen aan zichzelf denken.
We praten nu over de aardbevingsschade die veroorzaakt is door gaswinning, waarbij we het kabinet de schuld kunnen geven. De overheid gaat ook over tot het vergoeden van deze schade. Maar wat als we schade lijden door overstromingen, als gevolg van natuurverschijnselen zoals stijgende zeespiegel of het broeikaseffect? Waarschijnlijk denken veel Nederlanders daar niet aan wanneer ze een huis kopen of ergens besluiten te vestigen. De kans dat je een huis investeert in een overstromingsgevoelig gebied is immers groot, aangezien 26% van Nederland onder zeeniveau ligt. In dat geval kunnen de slachtoffers hun schade toch ook niet verhalen bij de overheid of een verzekeraar?
Ik denk dat mensen vaak vergeten om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen in de kwestie. De eerste aardbeving in Groningen vond plaats in 1986. Ondanks de onduidelijkheid vanuit de politiek, hebben mensen ervoor gekozen om daar te blijven wonen of een huis te kopen. Groningers zouden op basis van de bekende feiten kunnen overwegen om te verhuizen. Als individuen die in een welvarend land wonen, hebben we de vrijheid om te kiezen, vooral als geld geen belemmering vormt. Natuurlijk is het niet ideaal als een eerder gemaakte belofte aan Groningen niet wordt nagekomen. Maar moeten we dan voortbouwen op een fout besluit? Eigenlijk vind ik de verwachtingen van sommige Groningers of Kamerleden ook niet realistisch. Hoe kan Nederland het enige grote gasveld in Europa volstorten met beton omdat 100.000 huishoudens schade hebben geleden, terwijl in de toekomst mogelijk miljoenen huishoudens nog steeds gas nodig hebben, zowel binnen als buiten Nederland? Is het niet mogelijk om de huizen daar met spoed aardbevingsbestendig te maken, zoals in Japan en Californië? Zo kunnen Groningers veilig blijven wonen, zelfs als er op termijn toch gas gewonnen moet worden vanwege een nood- of bijzondere situatie. De kracht van aardbevingen in Groningen is over het algemeen relatief mild. Dit staat tegenover een korte termijnoplossing: het uitdelen van schadevergoedingen voor reparaties aan getroffen huizen en het definitief afsluiten van het gasveld. Het is een kosten-batenanalyse waard.
Dat Groningers zich niet serieus genomen voelen, komt niet alleen door de geleden schade, maar ook door wat er voorafgaand en nadien is gebeurd: ontkenning, fouten, decentrale organisatie, vertraging, enzovoort. Het proces van 'lijden' duurt gewoon te lang zonder positief vooruitzicht. Duidelijkheid kan de duur van het lijden verkorten, omdat je dan actie kunt ondernemen of een volgende stap kunt zetten in het leven. Het is voorstelbaar dat Groningers het vertrouwen verliezen. De negatieve emotie kan op een gegeven moment zo intens worden dat het je weinig kan schelen wat iets voor anderen kan betekenen. Door nu de gaskraan met beton te dichten, wordt de discussie slechts uitgesteld. Wat als de dag komt dat we weer gebruik moeten maken van het gasveld? Krijgen we dan een jarenlange rechtszaak terwijl we in nood verkeren?
De Nederlandse politiek lijkt niet in staat te zijn om af te stappen van kortetermijndenken. We nemen beslissingen om tijdelijk van het 'gezeur' af te zijn, maar deze leiden uiteindelijk tot een crisis. Dat burgers alleen aan zichzelf denken, kan ik begrijpen. Het is immers niet hun taak om het grotere belang te verdedigen. Of denkt de politiek door deze beslissing het vertrouwen van Groningers terug te winnen? Is het niet absurd om vertrouwen van burgers om te kopen met een strategisch lands- en staatsbelang?
Zou er misschien toch verborgen corruptie in Nederland zijn?
Reactie plaatsen
Reacties