Crises van vandaag en talloze morgens

Gepubliceerd op 21 april 2024 om 21:15

Het is weer raak. Het personeel van NS heeft opnieuw te maken met misdragende of baldadige jongeren. Deze agressieve gedragingen zijn niet enkel gericht tot de NS of medewerkers van het openbaar vervoer, maar komen overal voor. Zodra jongeren worden aangesproken op hun wet overtredend gedrag, volgen bijt-, schop- en bedreigingsscènes. Er heeft zelfs een incident plaatsgevonden waarbij een poging werd gedaan om een conducteur in brand te steken.

De politiek kan gemakkelijk roepen dat er gehandhaafd moet worden, want politici hoeven zelf niet het vuile werk op te knappen. Zij worden niet bespuugd of in elkaar geslagen. Daar hebben ze menselijke schilden voor. Symptoombestrijding is waar een rechtstaat vaak op aanstuurt. Laat de mensen in de samenleving het maar zelf uitvechten. Mensen met een goed salaris maken geen gebruik van het openbaar vervoer. Zij zijn er niet bij wanneer er geweldincidenten plaatsvinden. Ze voelen niet de urgentie voor een andere aanpak.

Het is belangrijk om de oorzaken van het gedrag van jongeren aan te pakken. Allereerst, wanneer kinderen niet gecorrigeerd worden in hun gedrag tijdens hun jongere jaren, heeft het weinig zin om hen daarop aan te spreken wanneer ze in de puberteit zijn. Ze zijn namelijk niet gewend aan correcties en zien het nut ervan niet in. Vooral als ze nooit gecorrigeerd zijn door hun ouders en plotseling door een vreemde worden aangesproken. Zij die nooit hebben geleerd om naar hun eigen fouten te kijken, missen ook het vermogen tot zelfreflectie en zijn dus niet zelfcorrigerend.

In Nederland leren kinderen nooit echt hoe ze zich kunnen verbeteren of ontwikkelen. Zodra ze een 'label' krijgen opgeplakt, lijkt het alsof alles is afgedaan voor alle betrokkenen. Hierdoor worden ze vaak voor het leven gestempeld en vervolgens opgegeven door de samenleving. Volwassenen gaan er vanuit dat ze zichzelf wel zullen redden. En volwassenen die anderen corrigeren, doen dat op een belerende toon met een beschuldigende vinger. Jongeren zien om zich heen vooral mensen die praten over wat zij zouden moeten doen, maar die zelf geen voorbeeldgedrag vertonen, of het nu op school, op het werk, op straat of op televisie is.

Ook lijkt Nederland niet te geloven dat mensen in staat zijn progressie te boeken na investering van tijd en energie. Een mens zou een statisch wezen zijn. Je kan het of je kan het niet. Je bent het of je bent het niet. Er mist een fundamenteel vertrouwen in de mensheid: dat een mens van nature goed is en dat die altijd nog beter kan. We hebben geen behoefte om emotioneel te investeren in andermans vooruitgang. Wat motiveert een kind of een jongere nog om uit zichzelf iets van te maken in het leven?

Sommige kinderen hebben niet alleen moeite met het corrigeren van hun eigen fouten, maar hebben ook niet geleerd om zich in anderen in te leven. Misschien hebben ze geen empathische rolmodellen gehad binnen hun familie of directe omgeving tijdens het opgroeien, zoals op school. Hierdoor zijn ze mogelijk niet in staat om de pijn van anderen te voelen, wat kan leiden tot het veroorzaken van fysieke of verbale pijn bij anderen. Het kan ook zijn dat ze geleerd hebben om hun eigen pijn niet te voelen vanwege verschillende uitdagingen, waardoor ze ook de pijn van anderen niet meer ervaren. Dit kan eventueel de instinctieve, beestachtige gedragingen, gewelddadige neigingen of acties van veel jongeren verklaren.

Nog een andere reden is dat veel jongeren geen positieve aansluiting kunnen vinden in de Nederlandse samenleving. Ze kunnen echter wel gelijkgestemden vinden die met wrok of andere negatieve gevoelens te kampen hebben, want die zijn er genoeg in hun directe omgeving. Hierdoor zoeken ze troost bij elkaar en wordt het uiten van onvrede met agressief gedrag hun verenigende doel. Samen staan ze namelijk sterk.

Natuurlijk zijn er ook andere externe factoren die het gedrag van jongeren kunnen beïnvloeden, zoals ik heb besproken in mijn andere blogs. Samengevat kan ik zeggen dat de behoeften van de jongeren niet zijn vervuld. Helaas denkt de politiek vaak onterecht aan medezeggenschap en democratische rechten. Jongeren die anderen zomaar slaan, zijn van een ander soort dan diegenen die het criminele pad opgaan. Voor hen draait het niet eens om geld, maar om hun relatie met anderen, of hun omgeving. Zoals te lezen is in het nieuws, speelt dit probleem bijvoorbeeld ook in Duitsland en Frankrijk. Zo was er gisteren nog nieuws over een groep Londense tieners die elkaar op straat te lijf gingen met kapmessen en hamers.

Hoe hebben jongeren zich kunnen ontwikkelen tot wie ze nu zijn? We kunnen opnieuw praten over de rol van ouders bij de opvoeding. Kinderen worden echter ook beïnvloed door de andere familieleden en de media. Het vertoonde gedrag kan ook het directe gevolg zijn van het democratische systeem en de individualistische samenleving. Vervolgens komen we bij het onderwijssysteem in Nederland. Er is geen sprake van inclusief onderwijs. Gezien het stijgende aantal thuisblijvers en het lerarentekort, ben ik erg benieuwd naar wat dit allemaal nog gaat betekenen voor de toekomst van Nederland. Daarnaast hebben we het jeugdzorgstelsel, dat zogenaamd aan het hervormen is, maar waar doorlopend misstanden in het nieuws naar buiten komen. De instanties lijken de kwetsbaren eerder extra te beschadigen dan te helpen om de juiste richting in te slaan. Welke soort volwassenen zullen deze instanties (re)produceren voor de toekomstige samenleving? En toch blijven we dweilen met de kraan open: handhaven en straffen met overvolle gevangenissen en een personeelstekort. In de tussentijd moeten de 'handhavers' in verschillende sectoren maar de klappen opvangen. Bijna dagelijks of wekelijks worden er toegangsverboden opgelegd door OV-vervoerders. Dan zoeken mensen toch elders om hun agressie te uiten? Waarom ziet Nederland niet in dat we al in een crisis zijn beland door onze aanpak? Een grotere crisis zal zeker volgen wanneer deze jongeren volwassen worden. Moet de doodstraf op een gegeven moment geïntroduceerd worden omdat we geen gevangenisruimte en mankracht hebben voor de toename van veroordeelden in de toekomst?

Het gebrek aan vervulling van de emotionele behoeften van jongeren komt niet alleen tot uiting in gewelddadig groepsgedrag, maar ook in de trends die onder jongeren leven. Zo blijkt bijvoorbeeld dat één op de vijf jongeren in Nederland regelmatig aan 'vapen' doet. Er zijn natuurlijk redenen waarom jongeren vatbaar zijn voor verslavingen, wat vervolgens kan leiden tot schade aan het brein en het cognitieve vermogen. Momenteel ontvangt één op de 7,5 jongeren jeugdzorg, maar er zijn waarschijnlijk nog genoeg jongeren die denken dat ze geen hulp nodig hebben. Naast de al bekende problemen met verminderde taal- en rekenvaardigheid onder jongeren, zijn de vooruitzichten voor de toekomst van Nederland niet al te rooskleurig. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de verminderde ontwikkeling in het algemeen als gevolg van het gebruik van geavanceerde technologieën. Het is begrijpelijk dat jongeren die zich moeilijk verbaal kunnen uitdrukken eerder geneigd zijn tot agressief of impulsief gedrag wanneer ze zich in het nauw gedreven voelen.

Dus in de toekomst zullen we een samenleving hebben met mensen die cognitief minder sterk zijn maar wel verslavingsgevoelig, en die eerder gewelddadig reageren omdat ze zich minder goed kunnen uitdrukken, zowel met taal als over hun emotionele behoeften. Als andere burgers zich niet meer veilig voelen door de mensen in hun omgeving, zullen ze zich nog meer op zichzelf gaan richten en zich afsluiten voor anderen. Het toch al beperkte vertrouwen zal verder afnemen. De samenleving zal versneld achteruitgaan ook omdat de systemen en instituten niet optimaal functioneren.

In het licht van de geweldsincidenten die zich voordoen in het openbaar vervoer, valt me het volgende op. Vaak zijn er in een trein of elders in een openbare omgeving meer mensen aanwezig dan alleen de OV-medewerker(s) en de geweldplegers. Het roept de vraag op hoe medewerkers zo ernstig mishandeld kunnen worden, terwijl er mogelijk andere reizigers of voorbijgangers aanwezig zijn. Wat kan een groepje jongeren veroorzaken, als omstanders zich weten te verenigen en gezamenlijk optreden?

Blijkbaar begrijpen jongeren beter dan volwassenen wat het effect is van 'wij-denken', zij het op een negatieve manier. Waar hebben ze dat gedrag weer vandaan gehaald?

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.