Het onderwijs moest zich heel snel klaar maken om de gevluchte kinderen en jongeren uit Oekraïne op te vangen. Zoals altijd slaagt Nederland goed in wanneer ze actiegericht bezig moet zijn. Nederland is uitstekend in het initiëren van projecten; hier en daar snel iets uit de grond stampen. Wij hebben toch geld. De klus is geklaard. Iedereen is weer tevreden. ‘Iets hebben gedaan’ staat gelijk aan ‘problemen zijn opgelost’ in Nederland.
Wij worden vanzelf goed in iets als wij dat vaak genoeg doen. Nederlanders zijn sterk in het nemen van initiatieven. Helaas blijft het ook daarbij. Problemen die daaruit kunnen voortvloeien zijn onbelangrijk. Mensen die gewend zijn 'projectmatig' te opereren, zijn veelal bezig met het doel of emotionele bevrediging op dat ene moment. Niets kan opspelende problemen de kop sneller indrukken dan met het geld over de balk heen te smijten. Wat daarvoor of daarna komt, of hoe het totale plaatje eruitziet, is niet relevant. Ik weet niet of we blij moeten zijn met de ‘prestatie’ van het onderwijs, in de kwestie ‘opvangen vluchtelingen’. Want zoals hoe we Nederland kennen: men heeft zeker alles en iedereen uit de hand laten vallen, om in de nood van de Oekraïners te springen. Wat betekent dit voor de Nederlandse kinderen en jongeren? Horen ze meegetrokken te worden in deze nieuwe crisis, na de coronacrisis? Van compassie alleen bouwt Nederland helaas geen toekomst.
Onze kinderen en jongeren zouden minder last van deze oorlog op afstand krijgen, als het onderwijs al op orde was. Jammer genoeg speelden er al allerlei problemen in die sector. Opnieuw lezen wij over het probleem lerarentekort. Het probleem rijst nu ook in de woonplaatsen buiten de grote steden. Hiervoor konden wij nog schuld geven aan de ‘problematische bevolkingsgroepen’. Al die kwesties spelen inmiddels niet meer uitsluitend op de mbo-opleidingen. Op de HAVO en VWO missen de leerlingen regelmatig lessen van bepaalde vakken. Ook zijn er plannen om jongeren van hogere klassen voor de klas te zetten bij lagere klassen. Hoe ver moet dit gaan totdat wij de problemen daadwerkelijk gaan oplossen? Heeft men wel door wat voor impact dit heeft op Nederland? Wat wil de sector onderwijs onze toekomstige generatie leren of laten zien, door niet aan de kwaliteitseisen te voldoen, vanwege het ziekteverzuim en het lerarentekort? Oh nee, de juiste volgorde moet zijn: ziekteverzuim, lerarentekort, kwaliteitseisen en meer. Een ding is zeker: op een gegeven moment zit het probleem zo diepgeworteld dat de oorzaak en het gevolg niet meer uit elkaar gehaald kunnen worden. Hoe kan een probleem aangepakt worden als het stellen van een 'diagnose' al onmogelijk is gemaakt?
Dat Nederland geen aandacht heeft voor het fundament of een solide basis, wat noodzakelijk is voor het veilig en integer ‘bouwen’, zien wij overal in terug. De brancheorganisatie Kinderopvang vindt het bijvoorbeeld geen goed idee om jonge kinderen leerdoelen op te leggen. Volgens hen moeten kinderen kunnen spelen voor creativiteit en weerbaarheid. Toen ik dat las, moest ik lachen. Dit verklaart voor mij waarom de meeste mensen in organisaties doelloos en ‘creatief’ bezig zijn. De meeste van ons zijn waarschijnlijk opgevoed met deze zelfde gedachte. Het woord creatief wordt ‘misbruikt’. De creativiteit die men in hun hoofd heeft, is niet meer van deze tijd. We kunnen niet functioneren zoals in de wereld van kunst en cultuur. Daar word je minder gekaderd en beoordeeld omdat onze economie en basisbehoeften niet daaromheen draait. Een kunstenaar mag kunstwerk maken die alleen hij zelf mooi vindt, en een uitkering ontvangen. Wij, de rest, moeten altijd bepaalde doelen nastreven, ongeacht of je voor jezelf of voor een andere werkt. Er moet iets bereikt worden samen met de anderen. Want doelen nastreven voor een organisatie word je voor betaald. Kinderen moeten ook leren dat er eenmaal doelen zijn in het leven. Hoewel zij zich zeker nog niet actief daarmee bezig hoeven te houden. Leerdoelen zijn van belang voor de groei en ontwikkeling. Kinderen mogen uiteraard zorgeloos spelen. Volwassenen moeten met de leerdoelen in hun achterhoofd de nodige faciliteren. Het kost de volwassenen waarschijnlijk te veel tijd en energie, daarom willen ze niets met leerdoelen doen. Wanneer de kinderen 'vrijspelen' dan kunnen ze zelf even op adem komen. Niet voor niets krijgen veel kinderen tegenwoordig van kleins af aan een eigen iPad of telefoon van hun ouders. Dan vragen ze tenminste geen aandacht meer. Kinderen die nooit begeleid zijn in leerdoelen door de volwassenen, lopen ontwikkelingsachterstand op. Ik kan voorstellen dat mensen van brancheorganisatie vinden dat ouders zelf verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en het onderwijs van de kinderen. Velen denken ongetwijfeld op die manier. Dit verklaart waarom er kansenongelijkheid is ontstaan in het onderwijs of in Nederland. Het zit namelijk aan de voorkant al fout, in het denken van mensen. De conclusie hier is niet anders dan: sommige Nederlanders leven nog steeds in hun eigen bubbel.
Het denkprobleem heeft zelfs het academische onderwijs bereikt. Een universiteit wil ‘cum laude’ afschaffen omdat dat te veel nadruk op presteren zou leggen. Behalve in een eigen bubbel kunnen we natuurlijk ook in een eigen cocon leven. Nederland is helemaal niet prestatiegericht, in tegendeel. Onze concurrentiepositie als land is al zwaar in geding. De psychische klachten van studenten zijn niet veroorzaakt door de prestatiedrang van individuen, maar door organisaties of systemen die niet functioneren. De woorden zoals ‘perfectionisme’ worden gewoon in de mond van de studenten gelegd. Daar heb ik veel voorbeelden van gezien. De vraag hier is altijd: stelt de ene partij te hoge eisen of stelt de andere te lage eisen? Leerlingen en studenten worden gehersenspoeld dat het hun probleem is dat ze niet met een chaotische omgeving kunnen omgaan. Sinds wanneer is het de verantwoordelijkheid van kinderen, jongeren en jongvolwassenen om te leren omgaan met de problemen die veroorzaakt zijn door hun omgeving? Is hun hoofdtaak op school niet gewoon leren, kennis ontvangen en uitwisselen? Daar betalen ze toch voor? In plaats van de echte oorzaak van psychische klachten aan te pakken, of de nodige ondersteuning te bieden, gaat de universiteit een positieve stimulans afschaffen. Volgens mij wordt niemand verplicht om een cum laude te halen. Het blijft een vrije keuze van de student. Waarom wordt hem of haar deze kans ontnomen? Mogen de jonge generaties niet het maximaal mogelijke voor zichzelf nastreven? Of willen we hen nog steeds leren dat ‘het hoofd boven het maaiveld uitsteken’ fout is?
Uit bovenstaande voorbeelden zien wij consequent hetzelfde terug. Ten eerste worden problemen niet bij de oorzaak aangepakt en opgelost. Of gaat men oplossingen bedenken om een probleem nog erger te maken. Een favoriete aanpak in Nederland is: uitstel van executie. Als het probleem nu maar weggemoffeld wordt dan heb ik mijn ding gedaan. Dan ben ik even van het gezeur af. De oplossing wordt ook erg vanuit de persoon zelf gedacht. Maar niet wat het beste is voor alle anderen of de situatie. Het maakt niet uit of een bepaalde visie allang gedateerd is, of als de samenleving alweer dertig jaar verder is. Zoals wat ik herhaaldelijk gezegd heb in mijn andere blog: men heeft totaal geen oog voor de gevolgen voor de anderen en op lange termijn. Het meest frappante hier is: al deze aandachtspunten spelen in het onderwijs. Ik zou verwachten dat de sector Onderwijs voorop moet lopen in de samenleving, en in de ontwikkelingen van het land. Want die hoort ten allertijd anticiperen en voorbereid zijn op de toekomst, van mensen en van het land.
Het verbaast me dat men zich nooit afvraagt waarom er weinig mensen zijn die leraar willen worden in Nederland. De reden is echt niet het salaris. Naarmate de jaren verstreken belanden we langzamerhand in een neerwaartse spiraal. Wij hebben een lerarentekort. Door tekort gaat men jan en alleman binnenhalen in het onderwijs. Vooral mensen die alleen geld willen verdienen. De kwaliteit van het onderwijs en die van de studenten worden er niet beter op. Op die manier komt de sector onderwijs, en helaas daarmee ook het land straks, in een overlevingsstand te zitten. Als wij steeds moeten brandjes blussen, dan hebben wij toch geen tijd meer om ooit de zaakjes grondig op orde te krijgen? En wat als wanneer Nederland druk bezig is met 'overleven', terwijl een ander land met een stevig fundament gestaag kleine maar continue progressies maakt?
Wij hebben geen solide basis, maar ook geen veelbelovende toekomst meer door de situatie in het onderwijs. Om toch goed te willen voelen leren wij in het nu te leven. Accepteer de problemen en laat alles los. De almachtige god gaat Nederland wel bevrijden of redden, ooit.
Reactie plaatsen
Reacties