Vegetariër in wording

Ongeveer 15 jaar geleden begon het. Ik ben niet een persoon die rage volgt. Ineens had ik de behoefte om minder vlees te eten. Wij aten zo twee keer in de week geen vlees meer.

Daarna heb ik mezelf telkens de vraag gesteld: ‘Snakt mijn lichaam naar vlees?’ Het antwoord is nee. Tot op de dag van vandaag ben ik nog steeds niet 100% vegetarisch. Ondanks dat ik voornamelijk vleesloos ben, hou ik de ingrediënten in producten niet zo nauw in de gaten. Er kan dierlijke vet of zo ergens  verwerkt zijn in wat ik eet. Ook consumeer ik nog steeds eieren en zuivel. Thuis maak ik geen vlees klaar. Maar als ik op bezoek ben of uit eten ga, neem ik af en toe toch een stukje vlees. Ik wil niet dat de anderen teveel met mijn eetgewoonte rekening moeten houden, of dat ik op een dwangmatige wijze met iets bezig moet zijn.

Ik heb altijd gedacht dat vegetariër zijn of blijven veel makkelijker zou gaan als ik in Azië woon. Dat idee kreeg ik tijdens mijn bezoek in Hong Kong twaalf jaar geleden. Mijn tante nam mij mee naar een vegetarisch buffet restaurant. Het was erg uitgebreid. Ik keek mijn ogen uit naar de variaties qua gerechten. In Nederland moet je al gauw aan de salades, rijst- of meelproducten zitten. Wel moet ik eerlijk erbij zeggen dat ik niet graag lang in de keuken sta.

Als kind ging ik vaak naar de markt, samen met mijn tante. Toentertijd werden de dieren daar ter plekke afgeslacht en gehandeld. Want versheid is belangrijk voor de smaak. Zo heb je een kraam met gekooide levende kippen. De klant kiest dan een kip uit. De keel van de kip wordt doorgesneden. Nadat de bloed leeggelopen is worden de veren van de kip afgeplukt. Vervolgens wordt die in kokend heet water gedaan, in een tas gestopt en meegegeven aan de klant. Na geconfronteerd te worden met die beelden, wil ik gerechten met een gehele kip (of met botten) niet meer aanraken. Als ik kippenvlees neem dan eet ik alleen de ‘filets’ variant. Een ander afschuwelijk beeld wat bijgebleven is, is bij een kraam die ‘padden’ (soort kikker) verkoopt. De gekozen pad wordt levend ‘ontveld’. Je ziet dan een pad zonder huid die beweegt. Sindsdien hoef ik geen pad meer te zien als gerecht, laat staan die in mijn mond te stoppen. De markten opereren nu anders en zien anders uit in Hong Kong. Hoewel wij in Nederland niet te zien krijgen hoe de dieren van hun leven beroofd worden, wat achter het scherm gebeurt hoeft echter niet heel anders te zijn.

Mijn gewoonte om weinig tot geen vlees te eten is in etappes gegaan. Eerst at ik minder vlees. Op een gegeven moment vernam ik dat veel dieren bespoten zijn met groeihormonen, wat direct invloed kan hebben op mijn gezondheid. Sindsdien begon ik echt vlees te vermijden. Soms had ik van die periode dat ik wat losjes omga met mijn voorgenomen gewoonte. Dan woonde ik een lezing bij over de gezondheid. Daar werd een foto getoond van hoe je darmen eruit zien van binnen als je een vleeseter bent. Na het zien van die foto was ik in een keer weer gemotiveerd om mijn eetgewoonte strikter aan te pakken.

Na heel lange tijd geen vlees te hebben gegeten, merk ik duidelijk het verschil wanneer ik af en toe weer vlees neem. Soms proef ik iets bedorvens in de vlees. De vlees smaakt dan heel vies als er geen saus overheen zit. Mijn lichaam of gezicht zwelt op als ik teveel vlees eet. Daarnaast doet het ook iets met mijn darmen en lijkt mijn onderbuik extra op te zwellen. Mijn lichaam geeft allerlei signalen af dat te vaak vlees eten niet goed is voor mij.

Tegenwoordig zijn er best veel flexitariërs, vegetariërs of veganisten. Als je uiteten gaat dan staan er minimaal een of twee vegetarische gerechten op de menu kaart. Er zijn genoeg Vega recepten op internet en vlees vervangende producten in de supermarkt. Wat zijn de beweegredenen van mensen om geen vlees meer te eten?

Sommige mensen eten geen vlees voor de fysieke gezondheid. Het zou beter zijn voor het lichaam als er alleen plantaardige voedsel geconsumeerd wordt. Aan de andere kant, men kan ook daardoor vitamine B12 tekort oplopen. Men kan bloedarmoede krijgen. Ik ken mensen die zenuwinzinking hebben gekregen door tekort aan B12. Naast B12 kan het lichaam ook andere tekorten oplopen. Over de mentale gezondheid zijn er tegenstrijdige berichten. Ene zegt dat vegetariërs meer kans hebben op neerslachtigheid en de andere zegt weer dat vegetariërs gelukkiger zijn. Sommige mensen willen vegetariër worden omdat ze goed willen zijn voor de milieu waarin ze leven. Vegetarisch eten zorgt namelijk voor minder gebruik van water, minder ontbossing en zorgt voor een lagere uitstoot van broeikasgassen, die verantwoordelijk zou zijn voor de klimaatverandering. Verder heb je ook nog een groep mensen die vegetariër worden uit liefde en respect voor de dieren. Vaak kiezen kinderen daarom vegetariër te geworden.

De laatstgenoemde motivatie vind ik een mooi uitgangspunt vanwege dat onbaatzuchtige element. Dieren kunnen niet voor zichzelf opkomen. Ook zullen ze ons niet bedanken als wij minder vlees consumeren. Het lijden van dieren wordt zwaarder gewogen dan het lekker vinden om vlees te eten. Het thema vleesconsumptie komt vaak terug in de religiën. Joden en Moslims eten geen varkensvlees. Moslims consumeren ‘halal’ vlees. Hindoes eten geen rundvlees. Opgroeiend in een boeddhistische omgeving ken ik de rituelen – vasten zonder vlees – om compassie te beoefenen. Van jongst af keek ik fascinerend naar wat men zoal doet. Andere kant vond ik soms ook klein beetje lachwekkend wanneer ik zag dat sommige mensen het deden voor de vorm. Op tv zie je bijvoorbeeld op een liefdadigheidsevenement, waar een miljonair een van te voren gevangen vis terug doet in de zee. Dit heeft de betekenis: een levend wezen laat leven. Zo’n gebaar gaat gepaard met het doneren van een groot bedrag. Die miljonair kon even publiekelijk laten zien dat hij compassie heeft en aan liefdadigheid doet. Ik dacht dan bij mezelf: waarom moet je eerst een vis vangen dan pas laten leven? Die vis krijgt toch onnodig veel stress? Volgens mij wordt de boodschap compassie niet echt daarmee uitgedragen. Net las ik in het nieuws dat een politieke partij een extra gedragsregel opstelt over het uitdragen van wat de partij voor staat. Er wordt geen vlees benut in het openbaar vanwege de voorbeeldfunctie. Ik vind het een aangename ontwikkeling dat er aan voorbeeldgedrag gedacht wordt.

Ik hoor vaker dat je minder agressief en rustiger wordt als je geen vlees eet. Je uiterlijk kan ook daardoor veranderen. Je krijgt dan een wat vriendelijkere of lievere uitstraling. Volgens mij klopt dit wel als ik naar de bejaarden kijk die al heel lang vegetariër zijn. Goedheid en betrouwbaarheid zijn van hun gezicht af te lezen. Zie je die mensen soms ook om je heen?