Heb je het zelf ook meegemaakt? Dat een bejaarde persoon tegen je aanpraat op straat? Gezien ik een frequente gebruiker ben van openbaar vervoer, maak ik dat best vaak mee bij de tram- of bushalte.
Kijk, ik ben niet de meest zorgzame of geduldige type die zich 24 uur met een bejaarde persoon kan bezighouden. Maar af en toe hier en daar een luisterende oor bieden doe ik wel graag. In Nederland wonen veel ouderen alleen. Iedereen om ze heen heeft het te druk met hun eigen leven. Als ze iemand zien op straat die voor hen openstaat willen ze natuurlijk gelijk de kans grijpen. Ik merkte dat het niet veel uitmaakt of je de oordopjes op hebt en de muziek aan het luisteren bent. Sommigen beginnen gelijk met een verhaal zonder in de gaten te hebben dat je met iets anders bezig bent. Dat de ouderen zo graag iets willen vertellen aan een willekeurige vreemde op straat, zegt volgens mij al genoeg.
Nadat ik naar Nederland ben gekomen, moet ik erg mijn best doen om de mensen die ouder dan ik ben, anders te zien en behandelen. Ik heb namelijk geleerd ze te respecteren, gezien hun wijsheid en (levens)ervaringen. De ouderen hebben hun hele leven toegewijd en gegeven aan hun familie en de samenleving. Het is vanzelfsprekend dat wij hen blijven respecteren. We moeten dankbaar zijn voor hun inzet voor ons in hun jongere jaren. Dat laatste doen wij, de jongere generatie, door veel voor ze terug te doen. Wanneer je een bepaalde leeftijd hebt bereikt, hoor je alleen te ontvangen en gewaardeerd te worden. Als tiener stond ik een keer verbaasd te kijken toen een grote groep familie bij mijn vaders restaurant, de verjaardag van de grootmoeder kwam vieren. De grootmoeder had de rekening betaald. In de cultuur waarin ik opgegroeid ben, is dat gewoon ondenkbaar.
Toen ik studeerde woonde ik naast een hoogbejaarde vrouw. Normaal zag ik haar weinig. Een keer stond ze half leunend bij haar deur toen ik thuis kwam. Zij voelde zich niet goed en vroeg om hulp. Ik was met haar naar binnen gegaan maar wist niet wat ik moet doen. Op de vraag of zij iets gegeten had antwoordde ze dat ze geen trek had. Ik deed de koelkast open. Het was bijna leeg met een paar beschimmelde etensrestjes. Ik had totaal geen ervaring met zulke situatie en raakte licht in paniek. Die vrouw bleek ook geen kinderen of kleinkinderen te hebben met wie ik contact kon opnemen. Zij kon mij niets vertellen, noch een naam, noch een telefoonnummer. In plaats van de nodige informatie te verstrekken begon ze een onsamenhangend verhaal te vertellen. Nog net voordat ik het alarmnummer wilde bellen, had ik een briefje met een naam en telefoonnummer gevonden ergens onder een fotolijst. Ik was opgelucht toen ik een man aan de lijn kreeg. Die man bleek een verre neef te zijn van mijn buurvrouw. In tussentijd bleef mijn buurvrouw haar verhalen vertellen en reageerde totaal niet op mijn acties. Geen een woord van haar was tot me doorgedrongen. Ik was alleen maar bezig met het treurige gevoel wanneer ik mijn blik over de rommelige woonkamer liet rondgaan. De woning rook ook nog muf. Toen de neef aankwam had ik alles verteld over het afgelopen uur. Hij had zijn tante toen mee naar huis genomen. Tijdje later hoorde ik dat mijn buurvrouw toegelaten was bij een verzorgingstehuis. Ik kan me nog herinneren wat voor schrik het was toen ik voor de eerste keer een nieuws voorbij zag komen over het getroffen lijk in een woning van een bejaarde persoon die al maanden overleden was zonder iemand dat wist. Inmiddels heb ik soortgelijk nieuws zo vaak gelezen dat ik er niet meer van opkijk.
De enige keer die ik in ziekenhuis moest verblijven vanwege een operatie heb ik ook de nodige gezien. Ik verbleef toen in een kamer samen met vier andere personen die allemaal op leeftijd zijn. Twee Hollandse vrouwen, een Hollandse man en nog een man van Hindoestaanse afkomst. Ik verbleef ongeveer 4 dagen in het ziekenhuis. De drie Hollandse patiënten hadden helemaal geen bezoek en die man van Hindoestaanse afkomst had de hele dag door mensen om zich heen. Ik raakte aan de praat met de twee vrouwen. Een vrouw heeft kinderen met wie ze al 20 jaar geen contact meer heeft. Natuurlijk kreeg ik heel haar familiegeschiedenis te horen. De andere vrouw zou een feministe zijn geweest in haar jonge jaren. Zij is een van de zeldzaam hoogopgeleide vrouw toentertijd en had altijd hard gewerkt. Vol trots vertelde ze over haar succesvol verleden, wat schril in contrast stond met hoe zwak zij erbij zat met al die apparaten en infuus buizen. Ik had extra aandacht aan haar gegeven omdat zij erg geleden had de nacht daarvoor. De verpleegster had een verkeerde vloeistof in de infuus gestopt. Zij was daar ziek van geworden. Ik moest de hele nacht haar ‘gekreun’ aanhoren. Uiteindelijk had ik mijn oordopjes met muziek opgezet om in slaap te komen. Ik was zo kwaad toen de hoofd verpleegster tegen haar zei: ‘Het kan gebeuren.’ Je mag gewoon geen fouten maken in het ziekenhuis! Dat er zo lichtzinnig werd gesproken over het mensenleven verbaasde mij gewoon. Ik vond het zo sneu voor haar dat ik bijna schuldig voelde wanneer ik het ziekenhuis mocht verlaten. Want ik wilde zo graag meer voor haar doen. Snel had ik een boeket voor haar gehaald bij een bloemenzaak binnen het ziekenhuis. Ze was helemaal ontroerd. In tranen bedankte ze mij. Met een goed gevoel was ik naar huis gegaan.
Uiteraard heb ik ook veel ouderen meegemaakt die moeilijk in omgang of verbitterd zijn. Misschien daarom komen ze alleen te staan. Laten wij niet vergeten dat wij ook ooit oud gaan worden allemaal. Wij kunnen minder mobiel en minder gezond worden. Wij hebben straks ook niet de meest interessante verhalen te vertellen. Er komen momenten waarop wij niet meer flexibel erop uit kunnen gaan met gezelschap. Zonder dat wij het willen moeten wij afhankelijk zijn van de anderen. Ooit gaan wij het gevoel krijgen dat wij niet meer meetellen in de samenleving. Als wij niet willen dat we op een bepaalde manier behandeld worden in de toekomst, dan moeten wij nu echt zelf laten zien hoe om te gaan met de ouderen.
Reactie plaatsen
Reacties